Trao Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2022

Lý giải về điều này, nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho rằng: "Việc để trống hạng mục giải thưởng của chuyên ngành lí luận phê bình là hoàn toàn thoả đáng, chính xác trong tương quan mặt bằng của năm nay với tiêu chí mà giải thưởng đặt ra”. 

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều phát biểu tại Lễ trao giải thưởng Văn học của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2022

Ban Sáng tác của Hội đã nhận được 161 tác phẩm gửi tới đề cử tham dự. Trong 161 tác phẩm đó, văn xuôi có 50 tác phẩm, thơ 61 tác phẩm, lý luận phê bình 14 công trình, văn học dịch 19 và văn học thiếu nhi là 17 tác phẩm. Như vậy so với năm 2021, số lượng đề cử giảm khá nhiều, chính xác là 55 đầu tác phẩm, trong đó tập trung ở hai thể loại là thơ và văn xuôi. Qua tổ chức đọc vòng loại nghiêm túc, với nhiều cuộc họp trao đổi, bàn luận dân chủ, Hội đồng Sơ khảo các chuyên ngành đã đề cử lên Hội đồng Chung khảo 8 tác phẩm đạt quá bán số phiếu của vòng loại. Hội đồng Chung khảo dành hai ngày để đánh giá, phân tích, thảo luận kỹ lưỡng từng tác phẩm, sau đó bỏ phiếu quyết định chọn ra 5 tác phẩm để tôn vinh.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam phát biểu tại Lễ trao giải thưởng Văn học của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2022

Ở thể loại văn xuôi, năm nay các thành viên Hội đồng Sơ khảo đã thống nhất chọn 5 tác phẩm đưa vào danh sách bỏ phiếu kín. Kết quả có 2 tác phẩm trình lên chung khảo, và tiểu thuyết “Bửu Sơn Kỳ Hương” của nhà văn Lý Lan đã đạt được số phiếu đồng thuận tuyệt đối của Hội đồng Chung khảo để trao giải ở hạng mục văn xuôi của năm.

Các tác giả nhận giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam 2022

Về thể loại thơ, có 61 tập thơ tham gia dự xét giải thưởng. So với năm 2021, số lượng gửi tới ít hơn. Từ kết quả đề cử của Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Chung khảo đã chọn tôn vinh 2 tác phẩm, đó là “Ngàn bài thơ khác” của tác giả Trần Lê Khánh và “Bóng của ý nghĩ” của tác giả Nguyễn Bảo Chân.

Chuyên ngành lý luận phê bình có 14 tác phẩm tham sự xét giải năm 2022. Qua thảo luận, phân tích đánh giá, phần lớn các thành viên Hội đồng Sơ khảo đều cho rằng tác phẩm dự xét giải năm nay chưa đáp ứng được những tiêu chí của giải, vì thế, không có tác phẩm nào vượt quá bán số phiếu để đề cử lên Hội đồng Chung khảo. Về phần mình, mặc dù có quyền đề cử, lựa chọn thêm những tác phẩm khác để xét nếu thấy cần thiết, nhưng Hội đồng Chung khảo nhận thấy sự lựa chọn, đánh giá của Hội đồng Sơ khảo là có cơ sở, đã bao quát đầy đủ, nên hoàn toàn tôn trọng và đồng thuận với quyết định này. Có nghĩa rằng, việc để trống hạng mục giải thưởng của chuyên ngành lý luận phê bình là hoàn toàn thỏa đáng, chính xác trong tương quan mặt bằng của năm nay với tiêu chí mà giải thưởng đặt ra.

Đại diện tác giả nhận giải thưởng Nhà văn nữ Ấn tượng nhất năm 2022

Ở hạng mục văn học dịch, sau khi đã đọc và xem xét, cân nhắc 19 tác phẩm, công trình dịch thuật, Hội đồng Sơ khảo đã bỏ phiếu chọn ra tác phẩm "Hiệp sĩ thánh chiến" của văn hào Ba Lan Henryk Sienkiewicz, do dịch giả Nguyễn Hữu Dũng chuyển ngữ để trình lên chung khảo. Và Hội đồng Chung khảo đã đồng thuận với quyết định của Hội đồng Sơ khảo bằng số phiếu tương đối cao. Đây là công trình dịch có chất lượng, bám sát và lột tả được tinh thần của tác phẩm với ngôn ngữ tiếng Việt sinh động, chau chuốt.

Thể loại văn học thiếu nhi có 17 tác phẩm tham dự xét giải thưởng với các tác giả ở nhiều độ tuổi khác nhau, trong đó có tác giả đã thành danh và có cả tác giả mới lần đầu sáng tác. Hội đồng Sơ khảo đã thống nhất chọn 4 tác phẩm đưa vào danh sách bỏ phiếu kín. Kết quả 2 tác phẩm quá bán lọt vào chung khảo. Tại phiên họp của Hội đồng Chung khảo, các thành viên đã thảo luận, đánh giá và bỏ phiếu quyết định. Kết quả tác phẩm “Thung lũng Đồng Vang” của tác giả Trung Sĩ đã đạt được số phiếu tuyệt đối để giành giải thưởng.

Giải Nhà văn nữ ấn tượng năm 2022 được trao cho 2 nhà văn Nguyễn Bích Lan (Hà Nội) và Nguyễn Thị Kim Hòa (Ninh Thuận). 2 nhà văn nữ đều có chung hoàn cảnh bị bệnh tật từ nhỏ, đều tự học và vươn lên trong nghịch cảnh và có nhiều đóng góp cho cộng đồng.

Nhà thơ Bảo Chân chia sẻ cảm xúc khi nhận giải thưởng Văn học của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2022

Nhà thơ Trần Lê Khánh chia sẻ: “Nói chung, tôi rất xúc động vì tôi nghĩ rằng Hội Nhà văn Việt Nam đã có bề dày lịch sử và là nơi mà mọi người làm thơ đều muốn có một lần được ghi nhận. Tuy nhiên, việc nhận giải thơ này, đối với tôi, không phải như là một bằng khen, lời khen mà là sự động viên bởi vì người làm thơ là viết cho chính mình và từ đó, họ sẽ có độc giả. Nó khác với nhà văn hoặc là họa sĩ. Nhà thơ cần tìm chính mình. Khi họ viết ra sự trung thực và nhìn vào chính mình như vậy, tự nhiên họ sẽ tìm được những tri kỉ. Bởi vậy, khi mà có được giải thơ của Hội Nhà văn, đó là một sự động viên rất lớn. Tôi nghĩ rằng thông qua giải thưởng, tôi sẽ có những người bạn xung quanh, có được tri kỉ. Và khi có được những điều như vậy thì con đường làm thơ của mình có một động lực."

Toàn cảnh Lễ trao thưởng

“Giải thưởng này là một vinh dự lớn trong cuộc đời viết văn làm thơ của chúng tôi. Giải thưởng đánh dấu con đường đi đầy gian khó, đôi khi là bất trắc nhưng cũng rất đáng tự hào. Chúng tôi đã sống, đã viết bằng tất cả trái tim mình, về tất những điều trong cuộc sống này. Có thể là tình yêu, có thể là thù hận. Có thể những chiếc gai, có thể những đóa hoa. Tôi nghĩ nó là động lực, là vinh dự nhưng cũng là một thử thách lớn đối với một người cầm bút như tôi. Tôi sẽ phải viết như thế nào sau đây và tôi sẽ phải đổi mới mình như thế nào để không lặp lại con đường mình đã đi, không lặp lại chính bản thân mình, để những điều mình viết ra vẫn có thể chia sẻ được với bạn đọc.” Nhà thơ Nguyễn Bảo Chân nói.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều chia sẻ, các hội đồng đã làm việc nghiêm túc, có tranh luận, có ý kiến khác nhau và bỏ phiếu để chọn ra tác phẩm xứng đáng một cách minh bạch. Các tác phẩm đều hướng về ánh sáng, nhân tính, tốt đẹp... mang đến vẻ đẹp, sự phát hiện, giọng nói mới để cùng khám phá, lan tỏa giá trị đời sống.

Linh Chi