Trại sáng tác truyền lửa cho văn nghệ sĩ

Chiều 18/9, tại Nhà sáng tác Đà Lạt (TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng), Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VH-TT&DL) chủ trì, phối hợp với Sở VHTTDL tỉnh Lâm Đồng và Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật tổ chức tổng kết Trại sáng tác viết kịch bản văn học năm 2024. Tham dự lễ tổng kết có Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Tiến Hải, Trưởng phòng Văn học (Cục Nghệ thuật biểu diễn) Trần Văn Tuấn, Phó trưởng Ban Tổ chức trại sáng tác và các nhà biên kịch, đạo diễn sân khấu, điện ảnh, các nhà văn, nhà lý luận phê bình văn học nghệ thuật.

Đồng chí Nguyễn Tiến Hải, Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Lâm Đồng phát biểu tại buổi tổng kết trại sáng tác.

Trao đổi chuyên môn, truyền cảm hứng sáng tạo

Trại sáng tác kịch bản văn học năm 2024 diễn ra trong một tuần, có sự tham gia của 26 nhà biên kịch, đạo diễn sân khấu, điện ảnh, truyền hình; nhà văn; nhà lý luận, phê bình đến từ 17 đơn vị trong cả nước. Đây là cuộc sinh hoạt chuyên môn nghề nghiệp, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, truyền cảm hứng trong lĩnh vực sáng tác kịch bản văn học. Thông qua hoạt động trao đổi chuyên môn, các trại viên càng nhận rõ tầm quan trọng của việc đổi mới, nâng cao chất lượng tác phẩm để tạo ra những vở diễn hay, có sức lôi cuốn, hấp dẫn khán giả.

Trong thời gian tham gia trại sáng tác, các tác giả đã sáng tác, hoàn thiện 24 kịch bản sân khấu, tác phẩm phê bình văn học nghệ thuật, thể hiện niềm đam mê sáng tạo và không ngừng tìm tòi cái mới để có những tác phẩm chất lượng, mang hơi thở đời sống.

Ông Trần Văn Tuấn, Trưởng phòng Văn học-Cục Nghệ thuật biểu diễn, Phó trưởng Ban Tổ chức phát biểu tổng kết trại sáng tác.

Tại lễ tổng kết, Trưởng phòng Văn học Trần Văn Tuấn, Phó trưởng Ban Tổ chức chúc mừng sự thành công của trại sáng tác, đồng thời ghi nhận sự tham gia nghiêm túc của các trại viên và kết quả là những tác phẩm nộp về. Ông Trần Văn Tuấn hy vọng qua trại sáng tác lần này, các tác giả sẽ có nhiều dấu ấn tốt đẹp về mảnh đất, con người Đà Lạt và đây sẽ là chất liệu để các tác giả tiếp tục sáng tạo những tác phẩm có chất lượng trong thời gian tới.

Nhà văn, Biên kịch, đạo diễn điện ảnh Nguyễn Thu Phương - TP HCM

Theo PGS, Đại tá, nhà phê bình Nguyễn Thanh Tú, nguyên Phó Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội, sức hút của kịch rất lớn và rất quan trọng. Nó đánh thức lương tâm, nhân bản trong mỗi con người, đánh thức bổn phận, nghĩa vụ trong mỗi người lính. Ông đưa ra những dẫn chứng rất cụ thể và đầy thuyết phục về sức mạnh của kịch đối với những người lính trên chiến trường Campuchia ngày ấy. Ông khẳng định rằng trong kho tàng dân gian Việt Nam có những vở kịch mang tầm nhân loại. Tuy nhiên, kịch của Việt Nam hiện còn nghèo vì thiếu tình huống, thiếu sự tưởng tượng. “Cái hay của kịch, trước hết là tạo ra những tình huống mới. Kịch bản phải bám sát vào đời sống, gạn lọc những gì là tinh chất của đời sống để trải ra tác phẩm”, PGS Nguyễn Thanh Tú phát biểu.

Chia sẻ những suy nghĩ đầy tâm huyết về nghề, nhà biên kịch, nhà văn, đạo diễn Nguyễn Thu Phương (TP Hồ Chí Minh) khẳng định: Kịch bản văn học phải đi ra từ đời sống. Những người viết kịch bản, nếu muốn đi theo con đường chuyên nghiệp, thì phải học hỏi, trau dồi rất nhiều. Trại sáng tác là đòn bẩy, điều quan trọng là sự đam mê, nỗ lực của chính các tác giả. 

Nhà văn, nhà báo Lại Văn Long (TP Hồ Chí Minh) có nhiều cảm xúc khi lần đầu tiên tham gia trại sáng tác ngay trên quê hương mình, trong “ngôi nhà” mà ông mơ ước bấy lâu nay. Theo ông, trại sáng tác là nơi các trại viên hoàn thiện tác phẩm, tìm kiếm ý tưởng, lên đề cương cho tác phẩm mới và giao lưu, trao đổi về chuyên môn. Tham gia trại sáng tác này, ông học hỏi được nhiều điều, đặc biệt là từ những chia sẻ của Nghệ sĩ Nhân dân-đạo diễn Giang Mạnh Hà, Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam và nhà biên kịch-nhà văn Nguyễn Thu Phương.

Tác giả Trần Ánh Tuyết (Đắk Lắk) chia sẻ về những khó khăn trong hoạt động sáng tạo tiểu phẩm tuyên truyền ở địa phương, về những tích lũy của chị sau khi nghe các đạo diễn, nhà biên kịch giỏi nghề trao đổi. 

Tác giả Nguyễn Thuận (Đà Nẵng) cho biết ông là “dân ngoại đạo”, tham gia trại sáng tác để lắng nghe, học hỏi. Từ thực tiễn công việc của mình và qua những buổi trao đổi chuyên môn tại trại sáng tác này, ông nhận thấy mình có nhiều chất liệu để sáng tác kịch bản văn học, thông qua đó đấu tranh với cái ác, cái xấu.

Là thành viên trẻ nhất trại sáng tác, tác giả Trúc Phùng (sinh năm 1991, đến từ Gia Lai) cho hay cô tham gia trại sáng tác là để lắng nghe, học hỏi. Buổi nói chuyện chuyên môn của Nghệ sĩ Nhân dân Giang Mạnh Hà và những chia sẻ của các nhà biên kịch, nhà văn đã mang đến cho cô nhiều góc nhìn về sáng tác kịch bản văn học.

Mong muốn về những đợt “truyền lửa” mới

PGS Nguyễn Thanh Tú cảm ơn Cục Nghệ thuật biểu diễn, Sở VHTTDL tỉnh Lâm Đồng, Trung tâm Hỗ trợ sáng tác văn học nghệ thuật đã mang đến cơ hội cho các tác giả hội ngộ trong 7 ngày, tích lũy nhiều giá trị đáng quý. Khẳng định sự thành công của trại sáng tác, đồng thời PGS Nguyễn Thanh Tú đề xuất nên tăng thời gian tổ chức trại lên 10 ngày, để các trại viên có thêm thời gian đọc tác phẩm của nhau, giao lưu trao đổi và nắm bắt được nhiều hơn.

Nhà biên kịch Hoàng Tiến Điểm (Đồng Nai) cũng đánh giá cao sự thành công của Trại sáng tác kịch bản văn học năm 2024. Ông đề xuất Cục Nghệ thuật biểu diễn tổ chức những trại sau trong khoảng thời gian 10 ngày, và mời thêm những người giỏi nghề đến chia sẻ, trao đổi chuyên môn để định hướng, bồi dưỡng cho các trại viên.  

Nhà biên kịch Nguyễn Thu Phương cho rằng trong thời gian diễn ra trại sáng tác nên có thêm những chuyến đi thâm nhập thực tế, tìm hiểu về văn hóa, đời sống của người dân địa phương để các tác giả có thêm chất liệu sáng tạo tác phẩm.

Tác giả Trúc Phùng đề xuất trại sáng tác có thêm những buổi sinh hoạt chuyên môn để các trại viên lắng nghe chia sẻ từ các nghệ sĩ có nhiều kinh nghiệm, bề dày trong lĩnh vực này; đề xuất Sở VHTTDL tỉnh Lâm Đồng tạo điều kiện cho các trại viên đến những làng nghề truyền thống, tìm hiểu về đời sống của người dân bản địa.

Nhà văn Lại Văn Long nói rằng từ trước đến nay, Đà Lạt nói riêng, Lâm Đồng nói chung như một phim trường khổng lồ. Ông bày tỏ mong muốn tỉnh Lâm Đồng có những chính sách thu hút văn nghệ sĩ đến đây sáng tạo tác phẩm văn học nghệ thuật, tiếp tục lan tỏa vẻ đẹp của mảnh đất, con người Lâm Đồng.

Phát biểu tại lễ tổng kết trại sáng tác, Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL Lâm Đồng Nguyễn Tiến Hải cho biết ông đã cảm nhận không khí vui tươi háo hức khi các trại viên hội ngộ tại trại sáng tác ở Đà Lạt, hoàn thiện tác phẩm và cùng nhau trao đổi chuyên môn. Tham gia trại có những người làm nghề lâu năm và cũng có những gương mặt mới, gương mặt trẻ đang dấn bước vào con đường chuyên nghiệp. Ông hy vọng rằng sau đợt sáng tác này, Cục Nghệ thuật biểu diễn sẽ tổ chức thêm nhiều trại sáng tác để văn nghệ sĩ giao lưu học hỏi, đặc biệt là có thêm nguồn cảm xúc sáng tạo tác phẩm.

Đà Lạt có 47 dân tộc anh em sinh sống. Sắc màu văn hóa của TP Đà Lạt nói riêng, tỉnh Lâm Đồng nói chung rất phong phú, đặc sắc. Đã có nhiều văn nghệ sĩ sáng tác về Đà Lạt, về Lâm Đồng; nhiều tác phẩm rất nổi tiếng. Ông Nguyễn Tiến Hải hy vọng rằng văn nghệ sĩ dự trại sáng tác sẽ có thêm những tác phẩm hay về vùng đất, con người nơi đây.

Trại sáng tác là hoạt động của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhằm cụ thể hóa các chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới; kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021; cụ thể hóa Quyết định số 1909/QĐ-TTg ngày 12/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030; đồng thời, thu hút, phát huy tối đa sức mạnh của đội ngũ văn nghệ sĩ sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật chất lượng, có quy mô, tầm vóc và tư tưởng lớn.

Gia Bảo