Người đi dép cao su: Vở sử thi chạm đến trái tim khán giả

 Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông chúc mừng Nhà hát Kịch Việt Nam và Đại sứ quán Algeria tại Việt Nam đã hợp tác thực hiện thành công chương trình

 Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Algeria tại Việt Nam Abdelhamid Boubazine và hàng chục vị đại sứ đặc mệnh toàn quyền tại Việt Nam đã tới xem vào tối 24.4.

Khắc họa thành công hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ngay sau buổi diễn, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông; Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Algeria tại Việt Nam Abdelhamid Boubazine; Chủ tịch Hội đồng lý luận phê bình VHNT TƯ, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ; Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn NSƯT Trần Ly Ly và nhiều vị đại sứ đã có chung ý kiến đánh giá cao về tác phẩm.

Vô cùng xúc động, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Algeria tại Việt Nam Abdelhamid Boubazine chia sẻ: “Người đi dép cao su cần được đưa sang biểu diễn tại đất nước Algeria của chúng tôi. Sân khấu Algeria đã từng dàn dựng vở kịch này, nhưng khi xem các bạn dàn dựng và diễn về Chủ tịch Hồ Chí Minh thì tôi mới cảm nhận sâu sắc hơn ý nghĩa của kịch bản mà nhà văn Kateb Yacine đã gửi gắm. Khán giả Algeria cũng sẽ thấy rõ hơn về hình tượng cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người lãnh đạo tài ba, một vĩ nhân của Việt Nam. Thông qua tác phẩm và tình cảm của người viết, người dựng và người xem, có thể thấy mối quan hệ giữa Việt Nam - Algeria ngày càng bền chặt; Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn trong tâm khảm người Algeria. Nhất định Nhà hát Kịch Việt Nam phải đưa vở diễn cùng toàn bộ các nghệ sĩ tham gia đóng các nhân vật sang diễn tại Algeria”.

Tác giả Kateb Yacine là nhà thơ, nhà văn nổi tiếng của Algeria (1929-1989). Năm 1967, Kateb Yacine đến Việt Nam, những điều tai nghe mắt thấy trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân Việt Nam đã thôi thúc ông tìm hiểu lịch sử và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tình yêu, sự kính trọng đã truyền cảm hứng sáng tạo cho ông, và vở kịch thơ Người đi dép cao su ra đời. Với sự đồng cảm sâu sắc của người đứng cùng hàng ngũ với các dân tộc thuộc địa, bị áp bức, Kateb Yacine đã khắc họa hình tượng vị lãnh tụ kính yêu của chúng ta, một người bình dị mà lớn lao. Không những thế, tác phẩm Người đi dép cao su đã trở thành hình tượng nghệ thuật, phản ánh những phẩm chất cao quý, tinh thần quật cường của một dân tộc dám đứng lên đấu tranh giành tự do, độc lập qua suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước.

Hấp dẫn từ đầu đến phút cuối cùng

Vở diễn có sự tham gia dàn dựng của ê kíp họa sĩ, phục trang, thiết kế sân khấu, biên đạo múa và âm nhạc có uy tín, cùng đông đảo nghệ sĩ, diễn viên của Nhà hát, dưới sự chỉ đạo nghệ thuật của NSƯT Nguyễn Xuân Bắc. Kịch bản vở Người đi dép cao su dày 304 trang, 1.800 câu thoại với hàng trăm nhân vật đã được TS.NGƯT Lê Mạnh Hùng biên tập và trực tiếp đạo diễn, dàn dựng phần đầu, khắc họa một lát cắt không gian lịch sử dân tộc Việt Nam trong chặng đường đấu tranh giành độc lập. Qua góc nhìn của một nhà văn người nước ngoài, với hình tượng Người đi dép cao su, từ chàng trai Nguyễn Tất Thành đến Nguyễn Ái Quốc trên hành trình tìm đường cứu nước, cho đến Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động năm châu, vở diễn đã không còn nút thắt, nút mở, không bị khuôn vào cái khung nghệ thuật quy ước về không gian và thời gian; không tuân theo quy tắc kịch truyền thống.

Đạo diễn và ê kíp sáng tạo đã tìm cách hóa giải kịch bản trên sân khấu bằng phong cách đặc biệt mới lạ, trong đó có sử dụng cả hình thức kịch cổ điển châu Âu và hình thức sân khấu truyền thống Việt Nam với tính ước lệ cao. Chỉ trong khoảng 60 phút, vở diễn đã đưa khán giả bước vào những trang sử vàng của dân tộc, với điểm nhấn là hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh bình dị, ấm áp mà cao cả. Kết cấu chặt chẽ, giàu sức gợi, âm nhạc biểu trưng cho từng thời kỳ, đặc biệt là sự hóa thân thành công của nghệ sĩ Minh Hải trong hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh, có thể nói Người đi dép cao su thực sự hấp dẫn từ đầu đến tận phút cuối cùng.

 Một số cảnh trong vở diễn

Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, NSƯT Trần Ly Ly khẳng định: “Ê kíp sáng tạo, đặc biệt là đạo diễn đã tìm ra cách tiếp cận và dàn dựng kịch bản cực kỳ thú vị. Lối dàn dựng phá vỡ cấu trúc cổ điển, quen thuộc. Cách sắp đặt thời gian, cách thức biểu hiện cũng hoàn toàn khác biệt. Đặc biệt là cách sử dụng ngôn ngữ cơ thể và không gian sân khấu rất tuyệt vời. Không cần sử dụng phông cảnh, sân khấu trống trơn nhưng qua ngôn ngữ cơ thể, ngôn ngữ của âm thanh, ánh sáng, cách thức biểu hiện đã diễn đạt thành công mọi sự thay đổi về khoảng cách thời gian, các diễn biến của lịch sử... Sau những biến động lớn của thời cuộc, sau hành trình tìm đường cứu nước đầy gian nan, hình ảnh cuối cùng Bác Hồ xuất hiện tưới cây vô cùng cảm động, giản dị nhưng thật vĩ đại, lớn lao”.

Người đi dép cao su được dàn dựng không chỉ bởi tài năng mà còn cả sự tâm huyết của ê kíp sáng tạo. Vở kịch trau truốt từ lời thoại, cách xử lý âm nhạc, thiết kế phục trang, cho tới diễn xuất của những vai quần chúng cũng cẩn trọng, kỹ lưỡng... Có thể khẳng định, không chỉ ca ngợi hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, đây còn là một tác phẩm mang âm hưởng sử thi về tinh thần và sức mạnh con người Việt Nam trải suốt hàng nghìn năm dựng nước, giữ nước. 

Theo Báo Văn hóa